?Hoe eerder je erbij bent hoe beter je geholpen kan worden?

Kinderen of volwassen die problemen hebben met hun gehoor of spraaktaalontwikkeling kunnen terecht bij het ACE Utrecht. Sinds kort werkt dit audiologisch centrum samen met een KNO-arts in de nieuwe wijk Leidsche Rijn in Utrecht. Frank Mulder zegt blij te zijn met deze vorm van samenwerking. ‘Een KNO-arts heeft een andere functie dan een audiologisch centrum. Wij zijn in Leidsche Rijn in staat om breder en nauwkeuriger te testen en bovendien kunnen wij vervolgens voor begeleiding en advies zorgen. Een mooie manier van samenwerken waarbij we elkaar kunnen aanvullen.’
Audioloog Maarten Foppes knikt. ‘Zo heeft ieder zijn eigen deskundigheid. Als iemand ouder wordt en zijn of haar gehoor alleen door de leeftijd wat achteruit is gegaan, dan biedt de audicien vaak al een goede oplossing. Wij zijn specialistischer. Als een persoon er met de audicien niet voldoende uitkomt, kunnen wij extra adviezen geven. Na onze tussenkomst gaat die persoon later meestal weer terug naar zijn of haar eigen audicien.’

Spraakproblemen
Er klinkt een lachende kinderstem uit de wachtkamer van het ACE in Utrecht. Een klein jongetje speelt met een puzzel. Op een van de stoelen zit een ouder echtpaar. Het is een willekeurige dag op het ACE in Utrecht. Later legt Mulder uit dat het audiologisch centrum niet alleen het gehoor test en begeleiding verzorgt. ‘Wij doen ook onderzoek op het gebied van de spraak- en taalontwikkeling van kinderen.’
Hoe werkt dit? Ouders, school of het consultatiebureau merken dat de taal van een kind achterblijft. De peuter kan bijvoorbeeld bepaalde woorden niet zeggen, praat nauwelijks of zijn taal blijft achter bij leeftijdsgenootjes. In veel gevallen is er niets aan de hand en haalt de peuter het later in. In een aantal gevallen is er wel iets aan de hand. Wat is vaak onduidelijk.
Het ACE onderzoekt dit. Meestal wordt eerst een gehoortest afgenomen. Dan bekijkt een logopedist naar andere belangrijke voorwaarden voor de spraak- en taalontwikkeling. Verschillende testen kunnen hierop volgen.

Speciaal programma
Voor jonge kinderen met twijfels over de spraak- en taalontwikkeling heeft het ACE een speciaal programma. Foppes legt uit dat het ACE verschillende specialisten in huis heeft, zoals een psycholoog, orthopedagoog, logopedist en maatschappelijk werker. ‘Het is belangrijk goed zicht te hebben op de hele ontwikkeling van kinderen die hier komen. Hierbij kunnen we de beste aanpak kiezen. Spelletjes en speciale opdrachten helpen ons erachter te komen wat er precies aan de hand is. Ouders worden hierbij betrokken. Zij weten immers het beste wat hun kind wel en niet kan.’ Het ACE heeft speciale programma’s waarbij kinderen op één ochtend helemaal worden onderzocht. Verschillende onderzoeken sluiten op elkaar aan en ouders krijgen na afloop direct advies over mogelijke hulp voor hun kind.

Mulder en Foppes denken dat veel problemen op het terrein van horen en de spraaktaalontwikkeling onvoldoende worden herkend. ‘Er zijn veel mensen met hoorproblemen die met eenvoudige hulpmiddelen of adviezen geholpen kunnen worden. Hetzelfde geldt voor kinderen met spraak- of taalproblemen. Ook hiervoor geldt: hoe eerder je erbij bent hoe beter je geholpen kan worden.

Koninklijke Auris Groep

De Koninklijke Auris Groep biedt onderwijs, begeleiding en zorg aan kinderen, jongeren en volwassenen met gehoor-, spraak- en taalmoeilijkheden. De organisatie bestaat uit scholen voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs, centra voor onderzoek en advies en specifieke dienstverlening: ambulante dienstverlening, gezinsbegeleiding en arbeidstoeleiding. Het werkgebied omvat Midden- en Zuidwest Nederland.
Door de bundeling van expertise is de Koninklijke Auris Groep in staat de kwaliteit van onderwijs en zorg voortdurend te ontwikkelen en individueel maatwerk te garanderen. Via één onderzoeks- en adviescentrum per regio biedt de organisatie haar cliënten toegang tot alle producten en diensten.

Huisartsen

Veel mensen met hoorproblemen komen in eerste instantie bij de huisarts terecht. Deze verwijst door naar een audiologisch centrum, KNO-arts of audicien.
Oudere mensen waarbij het gehoor langzaam is achteruit gegaan kunnen vaak goed geholpen worden door een audicien. Een hoortoestel kan bijvoorbeeld de problemen verhelpen. Een KNO-arts komt in beeld wanneer er medische problemen zijn. Deze kan buisjes plaatsen of opereren wanneer dit nodig is. Als een ingreep van audicien of KNO onvoldoende verbetering geeft, komt het audiologisch centrum in beeld.
Het audiologisch centrum doet niet alleen hooronderzoek, maar kan daarna zorgen voor begeleiding en advisering over andere apparatuur. Wanneer mensen niet in staat zijn om een hoortest te ondergaan omdat ze niet goed kunnen reageren op piepjes uit de hoofdtelefoon dan heeft het audiologisch centrum speciale testen. Zo kan het gehoor van baby’s, verstandelijk gehandicapten of ouderen die in een verpleeghuis zitten nauwkeurig getest worden met andere apparatuur en testen dan bij de audicien of in het ziekenhuis gebruikt worden.

Logopedisten, peuterspeelzalen, scholen en andere verwijzers

Kinderen met een probleem op het terrein van spraak- en taalontwikkeling krijgen vaak in eerste instantie te maken met de leerkracht op school, de leidster van de peuterspeelzaal of een logopedist. Als de kinderen nog erg jong zijn en een diagnose vaak onduidelijk is of als vermoed wordt dat de problemen complex zijn, wordt verwezen naar een audiologisch centrum. Daar kan uitgebreid getest worden wat er aan de hand is. Daarna kunnen de problemen gerichter aangepakt worden. Soms zijn de problemen zo groot dat extra begeleiding thuis of op school nodig is of in bepaalde gevallen verwezen wordt naar een speciale school.