Opmerkelijk veel patiënten met oorsuizen (tinnitus) vertonen terugtrekkingsgedrag en hebben een negatieve kijk op het leven.
Angstgevoelens en depressiviteit zorgen ervoor dat de patiënten de
aandoening als een grote aanslag op hun levenskwaliteit ervaren. Naast
psychologische behandeling lijkt ook neurostimulatie een zeer
hoopgevende therapie. Dit blijkt uit onderzoek van Hilke Bartels van
het Universitair Medisch Centrum Groningen. Ze promoveert 26 november
2008 aan de Rijksuniversiteit Groningen op dit onderzoek. Patiënten met oorsuizen (tinnitus) horen geluiden die niet van
Overactieve hersenen
Lang werd aangenomen dat de oorzaak van
tinnitus in het gehoororgaan zelf lag. Inmiddels is duidelijk dat de
hersenen verantwoordelijk zijn: overactieve hersendelen in het
gehoorgebied geven continu signalen af die het “fantoomgeluid”
veroorzaken. Die overactiviteit ontstaat meestal na gehoorverlies. Maar
ook lawaai (oorsuizen na concert- of discotheekbezoek), een ontsteking
in of operatie aan het gehoororgaan, en kaak- of nekproblemen kunnen de
klachten veroorzaken. Met behulp van de beeldvormende technieken PET en
fMRI bracht Bartels overactiviteit van de betrokken hersendelen in
kaart. Hiermee bevestigt zij bestaande theorievorming over de
aandoening.
Negatieve kijk
Uit Bartels’ onderzoek blijkt
dat opmerkelijk veel patiënten met oorsuizen terneergeslagen zijn en
een negatieve kijk op het leven hebben. Ze durven deze gevoelens niet
met anderen te delen. Hierdoor ervaren zij weinig sociale steun, wat
leidt tot terugtrekkingsgedrag. Dit wordt ook wel omschreven als een
zogenoemde “type D persoonlijkheid”. Maar liefst 94 van de 265
onderzochte tinnituspatiënten hadden een dergelijke persoonlijkheid.
Deze patiënten ervoeren significant meer psychisch ongemak, zo bleek
uit onderzoek. Angst en depressiviteit blijken het effect van tinnitus
te versterken. Met name bij mensen met een type D persoonlijkheid moet
de behandeling daarom gericht zijn op het verminderen van angst en
depressiviteit, aldus Bartels.
Effectieve neurostimulatie
Maar
niet alleen een psychologische benadering is hoopgevend. Tussen 2001 en
2003 werd in het UMCG een experimentele behandeling gestart, waarbij de
betrokken hersendelen met behulp van een pulsgenerator (een soort
pacemaker) continu werden gestimuleerd. Uit een evaluatie blijkt dat
deze behandeling bij vier van de zes behandelde patiënten op de lange
termijn zeer gunstig uitpakte. De patiënten gaven aan dat het “lawaai”
werd teruggebracht tot een plezierig niveau. Ze beoordeelden de
behandeling met een ruime zeven. Ook neurostimulatie met een magneet
buiten de schedel lijkt een interessante behandeloptie. Bij 5 van de 24
patiënten bij wie deze experimentele behandeling werd toegepast, kon
tinnitus tijdelijk worden onderdrukt.
Aanbevelingen
Tot op
heden is er geen behandeling die voor de grote groep tinnituspatiënten
effectief is. Huidige behandelopties hebben een medische, audiologische
of psychologische basis. Een multidisciplinaire aanpak is essentieel,
aldus Bartels. Ook pleit zij voor het gebruik van gevalideerde
vragenlijsten om het karakter en de impact van tinnitus in kaart te
brengen.
Curriculum vitae
Hilke Bartels (Nijmegen, 1978)
studeerde geneeskunde te Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek bij de
afdeling KNO van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Ze
werkt momenteel als KNO-arts in opleiding in het UMCG en de
Isala-klinieken te Zwolle. De titel van haar proefschrift luidt:
‘Tinnitus, new insights into pathophysiology, diagnosis and treatment’.
Bron: Rijksuniversiteit Groningen - DovenTV
