Sla de Zo is de nieuwe metro voorzien van liften, zijn er braillestroken op de trottoirs neergelegd en ook rijden er, zij het alleen voor de paralympiërs, aangepaste taxi’s rond. De Olympische Spelen voor mindervalide sporters hebben op vele terreinen zeker voor een doorbraak gezorgd.
Sociale werkplaatsen
Toch hebben de 82 miljoen gehandicapten nog altijd een hard bestaan in China. Van sociale integratie is nog geen sprake en de meeste gehandicapten die kunnen werken doen dat in sociale werkplaatsen.
In het Pekingse district Chaoyang, zo groot als de provincie Utrecht, zijn er bijvoorbeeld al veertig. Een ervan is de Faogang textielfabriek; er werken veertig werknemers met een lichamelijke of verstandelijke beperking.
Als
ik aankom, staat er een heel ontvangstcomité voor de poort van de
fabriek te wachten. We worden allervriendelijkst ontvangen door de
directeur van de fabriek, meneer Chang Yiyong (56). Chang loopt op
krukken over een zonnige groene binnenplaats naar zijn kantoor waar zes
andere stafleden wachten.
Manager Chang, die in zijn jeugd door polio verlamd raakte, vertelt dat meer dan de helft van zijn werknemers in staat is om in een normale baan te functioneren. ,,Het leven is zo slecht nog niet in de fabriek. Binnen de muren van de sociale werkplaats voelen ze zich veilig en geaccepteerd. Daarbuiten is het voor gehandicapten vrijwel onmogelijk werk te vinden,” zegt Chang.
Hoewel hij bijzonder intelligent is en beschikt over organisatietalent, kon Chang niet aan een universiteit studeren. ,,In 1993 nam ik ontslag bij een staatsbedrijf en opende ik de fabriek. We begonnen met zeven man en vier naaimachines maar al gauw bleek de formule succesvol. De overheid garandeerde afname en het personeel bleek gemotiveerd. Nu zetten we jaarlijks 1,2 miljoen euro om. De winst investeren we weer zodat er nog meer gehandicapten aan de slag kunnen.”
Paralympische Spelen
Chang is er van overtuigd dat de Paralympics een positief effect hebben gehad op het verbeteren van de sociale en juridische positie van gehandicapten. Hij wijst erop dat er de afgelopen jaren een scholingsbesluit en een arbeidsbesluit voor gehandicapten zijn ingevoerd die in elk geval op papier de nodige garanties scheppen. Ook weet Chang te vertellen dat China begin augustus van dit jaar de VN Conventie voor de Rechten van Gehandicapten ratificeerde.
Na het serveren van een kopje water dat zoals gebruikelijk wordt geschonken in flinterdunne papieren bekertjes, volgt een rondleiding in de fabriek. De gehandicapte arbeiders zitten achter naaimachines, knippen lappen stof of doen ander werk dat nodig is voor het fabriceren van beddenspreien.
Yin Xiaoyun (40) is doof en staat sinds zijn vijfentwintigste dagelijks acht uur achter een hoge tafel om beddenspreien te vouwen en stickers op de verpakking te plakken.
,,Omdat ik niet naar school mocht, dacht ik altijd dat ik geen toekomst had. Nu verdien ik tachtig euro per maand. Daar ben ik blij mee want ik krijg de maaltijden op de fabriek vergoed en omdat ik bij mijn ouders woon, heb ik niet veel nodig,” lacht Yin terwijl hij gewatteerde spreien van een stapel pakt.
Yin vertelt via een tolk dat er vorig jaar een groot feest werd gevierd op de fabriek: Twee verstandelijk gehandicapte werknemers Zhang Feng en Jia Bin traden in het huwelijk. En dat is nog niet alles. Ze zijn inmiddels ook de gelukkige ouders van een dochtertje dat zonder verstandelijke handicap ter wereld kwam. Manager Chang zegt dat het echtpaar totaal door de molen is gehaald door doktoren alvorens ze toestemming kregen een kind te verwekken.
Discriminatie
De fabriek is een schoolvoorbeeld van de harmonieuze samenleving die Hu Jintao die voor ogen staat. Maar buiten de muren van deze fabriek en buiten het vrolijke opgetogen Paralympische sfeertje in Peking zijn de gehandicapten nog altijd het slachtoffer van de keiharde socialistische maatschappij met Chinese karakteristieken.
Vrij vertaald betekent dat laatste: wie niet zwemmen kan, zal helaas verzuipen. Alhoewel er van vooruitgang sprake is, zal het niemand verbazen dat gehandicapten zeker op het platteland nog steeds worden gediscrimineerd.
Het streven van de communistische partij naar een gezond volk en de introductie van de eenkindpolitiek hebben jarenlang gezorgd voor vooroordelen die uitmondden in een verbod op het sluiten van huwelijken tussen gehandicapten, en het gedwongen aborteren. Een van hun voorvechters is de oudste zoon van de voormalige Chinese leider Deng Xiaoping, Deng Pufang.
Deng werd tijdens de culturele revolutie achtervolgd door Mao en zijn rode leger. Soldaten martelden hem en gooiden hem uit een raam hoewel sommigen zeggen dat hij een zelfmoordbrief schreef en zelf sprong. Hij overleefde de val, raakte verlamd en kwam in een rolstoel terecht. In 2003 ontving Deng een belangrijke mensenrechtenprijs voor gehandicapten van de Verenigde Naties.
Deng Pufang zorgde ervoor dat de sociale positie van gehandicapten is verbeterd door fondsen op te richten en zonder ophouden voor de rechten van gehandicapten op te komen.
Bron: NRC Handelsblad
